മുംബൈ: മലയാള ചലച്ചിത്ര രംഗത്ത് ജയൻ നടത്തിയ സാന്നിധ്യം ചെറുതായിരുന്നുവെങ്കിലും, അത് അതീവ ശക്തിയുള്ളതും വമ്പൻ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയതുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അഭാവം ഇന്നും മലയാള സിനിമയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ ‘എന്തായിരുന്നേനെ?‘ എന്ന ചോദ്യമായി തുടരുന്നു. 1980 നവംബർ 16-ന് ഉണ്ടായ ദുരന്തകരമായ മരണത്തിൻ്റെ 45-ാം വാർഷികം അടുക്കുന്ന ഈ വേളയിൽ, ഓർക്കേണ്ടത് ഒരു താരത്തെക്കുറിച്ച് മാത്രമല്ല, മറിച്ച് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അഭാവം മലയാള സിനിമയുടെ ദിശ മാറ്റിയത് എങ്ങനെയെന്നതിനെ കുറിച്ചും കൂടിയാണ്.
ജയൻ ഒരു നായകൻ മാത്രമല്ലായിരുന്നു; മലയാള സിനിമയിലെ പുരുഷനായക പ്രതിച്ഛായയെ പുനർനിർമിച്ച സാംസ്കാരിക പ്രതിഭാസം ആയിരുന്നു. 1960-കളുടെയും 70-കളുടെ തുടക്കത്തിലെയും മൃദുവായ റൊമാൻ്റിസിസത്തിൽ നിന്ന് കൂടുതൽ ആക്ഷൻ പ്രാധാന്യമുള്ള കാലത്തേക്കുള്ള മാറ്റത്തിൻ്റെ മുഖമായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
1980-ഓടുകൂടി, മലയാള സിനിമയിലെ ‘പുതിയ പുരുഷ നായകൻ‘ എന്ന് വിളിക്കാവുന്ന പ്രതീകമായി ജയൻ മാറി. തൻ്റെ ശരീരഘടന, സ്വാഗ് നിറഞ്ഞ ശരീരഭാഷ, ആഴമുള്ള സംഭാഷണ ശൈലി, റിസ്ക് എടുത്തു ചെയ്ത സ്റ്റണ്ടുകൾ—ഇതെല്ലാം ഒരു പുതിയ ആവേശം സിനിമയിൽ എത്തിച്ചു. അങ്ങാടി, മൂർഖൻ എന്നിവ പോലുള്ള ചിത്രങ്ങളിൽ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ആത്മവിശ്വാസവും നഗരത്തിലെ ആക്രമണോത്സുകതയും (urban aggression) അദ്ദേഹം പ്രതിനിധീകരിച്ചു.
എന്നാൽ, ജയൻ പഴയ തലമുറയായ പ്രേം നസീറിനെയും മധുവിനെയും തള്ളിക്കളഞ്ഞില്ല. മറിച്ച്, തലമുറ മാറ്റുന്ന കാലഘട്ടത്തിൻ്റെ കേന്ദ്രധുരം ആയി അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചു. പ്രേം നസീർ കേന്ദ്രബിന്ദുവായിരുന്ന സിനിമാ വ്യവസ്ഥ ജയൻ്റെ ശരീരഭാഷയിലേക്കും ആക്ഷൻ കേന്ദ്രീകൃതമായ കഥ പറയലിലേക്കും പതുക്കെ മാറുകയായിരുന്നു.
ചില നിമിഷങ്ങൾ എല്ലാം മാറ്റി
1980 നവംബർ മാസത്തിൽ കൊളിലക്കം (ശരിയായ പേര്: കോളിളക്കം) ചിത്രീകരണത്തിനിടെ ഹെലികോപ്റ്റർ സ്റ്റണ്ട് ചെയ്യുന്നതിനിടെ ജയൻ അപകടത്തിൽ മരണമടഞ്ഞത് ഈ മാറ്റത്തിൻ്റെ പാത പെട്ടെന്ന് തകർത്തു. ജയൻ ജീവനോടെ തുടർന്നിരുന്നുവെങ്കിൽ, 1980-കളിലെ മലയാള സിനിമയുടെ ഭൂപടം മുഴുവൻ വ്യത്യസ്തമായേനെ.
ജയൻ സൃഷ്ടിച്ച ശൂന്യത നികത്താൻ വ്യവസായം പെട്ടെന്ന് ‘പകരക്കാരെ’ തേടി. രതീഷ്, ഭീമൻ രഘു, ജയൻ്റെ സഹോദരൻ കൃഷ്ണൻ നായർ തുടങ്ങി പല പേരുകളും ഉയർന്നു വന്നു. എന്നാൽ ജയൻ്റെ കരിസ്മ, അർപ്പണബോധം, ഊർജം ആവർത്തിക്കാൻ ആർക്കും കഴിഞ്ഞില്ല.
അതിൻ്റെ ഫലം—മലയാള സിനിമയിൽ ഒരു പുതിയ നക്ഷത്രസ്ഥലം തുറന്നു.
പുതിയ നായകരുടെ ഉദയം
ജയൻ്റെ മരണശേഷം ഉടൻ തന്നെ മമ്മൂട്ടിയുടെ ഉയർച്ച വേഗത്തിലായി. 1981-ഓടെ മമ്മൂട്ടി ഇപ്പോഴും വളരുന്ന നടനായിരുന്നു. എന്നാൽ ജയൻ തുടർന്നിരുന്നുവെങ്കിൽ, മമ്മൂട്ടിയുടെ വലിയ നായകസ്ഥാനവും ദേശീയ അംഗീകാരവും 1987-നു ശേഷമാകുമായിരുന്നു.
മോഹൻലാലിൻ്റെയും കഥ അതുപോലെ: മോഹൻലാൽ വില്ലനിൽ നിന്ന് നായകനാകുന്ന വളർച്ച 1984–85-ൽ വേഗത്തിൽ നടന്നു. ജയൻ ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിൽ ഈ ഉയർച്ച കുറഞ്ഞത് 5 വർഷം വൈകുമായിരുന്നുവെന്ന് നിരൂപകർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.
മറ്റു താരങ്ങളുടെ പാതയും മാറി
സുകുമാരൻ, സോമൻ, ശങ്കർ, ഷാനവാസ് എന്നിവരെപ്പോലെ ആ കാലത്ത് നായകാഭിനയത്തിലിരുന്ന താരങ്ങൾക്കു ജയൻ തുടർന്നിരുന്നുവെങ്കിൽ കൂടുതൽ കാലം നായകസ്ഥാനം നിലനിർത്താമായിരുന്നു. മലയാള സിനിമ മൾട്ടി-ഹീറോ സമ്പ്രദായത്തിൽ നിന്നുകൊണ്ടിരുന്ന ആ ഘട്ടം, കൂടുതൽ കാലം ജയൻ കേന്ദ്രീകൃതമായ നായകത്വത്തിലേക്ക് നീണ്ടുപോയേനേ.
സംവിധായകരുടെ ശൈലിയും മാറി
ജയനുമായി കൂടുതലായി പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന എ. ജി. ബേബി, ശ്രീകുമാരൻ തമ്പി, വിജയനന്ദ് തുടങ്ങി നിരവധി സംവിധായകർ ബിഗ്-സ്റ്റാർ പ്രകടനങ്ങളും മെലോഡ്രാമകളും ആശ്രയിച്ചിരുന്ന കാലഘട്ടമായിരുന്നു അത്.
ജയൻ ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിൽ:
- 1983–84-ൽ തുടങ്ങിയ റിയലിസം കേന്ദ്രീകൃത സിനിമകൾ വൈകിയേനെ വരുന്നത്.
- ഐ.വി. ശശി, ഹരിഹരൻ, പി.ജി. വിശ്വംഭരൻ എന്നിവർ ഇനിയും കുറേ വർഷങ്ങൾ ജയനെ കേന്ദ്രമാക്കി വാണിജ്യ സിനിമകൾ നയിച്ചേനേ.
മലയാള സിനിമയുടെ പുനർനിർമാണം
എന്നാൽ ചരിത്രം മറ്റൊരുവഴി തുറന്നു. ജയൻ്റെ അഭാവം മലയാള സിനിമയെ ഒരു പുതിയ ആന്തരിക ഗൗരവമുള്ള, അഭിനയം കേന്ദ്രീകരിച്ച ദിശയിലേക്ക് നയിച്ചു.
മമ്മൂട്ടിയും മോഹൻലാലും സമാന്തരമായ മഹത്തായ തൂണുകളായി ഉയർന്നു.
കഥയുടെ ആഴം, കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സങ്കീർണ്ണത, അഭിനയത്തിൻ്റെ സൂക്ഷ്മത — ഇതോടെ മലയാള സിനിമയുടെ സുവർണ്ണകാലഘട്ടം പിറന്നു.
ഇന്നും അവശേഷിക്കുന്ന ചോദ്യം
ജയൻ ഒരു ഹെലികോപ്റ്റർ സ്റ്റണ്ടിൽ മരിച്ച നായകൻ മാത്രമല്ല. കുറച്ചു കാലം മാത്രം ജീവിച്ചിട്ടും ഇന്ത്യൻ സിനിമയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പാൻ-ഇന്ത്യൻ സ്റ്റാർ സാധ്യതയുള്ള നായകൻ ആയിരുന്നു.
അനുപല്ലവി, കരിമ്പന തുടങ്ങി അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ചില പ്രകടനങ്ങളിൽ, ശരിയായ സംവിധായകർ കൈവശം കിട്ടിയിരുന്നെങ്കിൽ, അദ്ദേഹം കലാപരമായും വ്യാപാരപരമായും രണ്ടു ലോകങ്ങളും കൈമുതലാക്കിയേനെ.
അതുകൊണ്ട്, ജയൻ വെറും ഓർമ്മയല്ല. അദ്ദേഹം മലയാള സിനിമയുടെ ചരിത്രത്തെ തന്നെ ഒന്നു തിരുത്തി എഴുതിച്ച ചാലകശക്തി ആണ്.
